donderdag 17 februari 2011

Jojo-beleid: geen visie

Er komt vast nog wel een moment dat we wel weten wat te doen met deviant gedrag. Met mensen die om welke reden dan ook afwijkend gedrag vertonen. In de afgelopen jaren zie je in ieder geval niet een consistente overheidslijn, noch in Nederland, noch in Europa.

Een eerste stroming omarmt de afwijking, vindt iedereen even mooi, allemaal kinderen Gods' of Allahs' en dus moeten ze er gewoon bij kunnen horen. De maatschappij, politiek en overheid creëren dan allerlei randvoorzieningen die ervoor zorgen dat de randfiguren minder in de marge terecht komen, soms zelfs in het centrum van de aandacht. Zoals bijv. met het speciaal onderwijs lijkt te zijn gebeurd: er is geen land ter wereld met kennelijk zoveel afwijkende leerlingen dan Nederland; nergens ter wereld kennen ze de peperdure rugzakjes zoals in Nederland, nergens ter wereld zo'n focus op het ze erbij houden, bij het reguliere onderwijs. Gek dat we nu pas zien dat daardoor de aandacht op dit gewone onderwijs zo verslapt is dat het stelsel als geheel aardig uitgehold is. Een ander voorbeeld is de tbs-vlucht in het strafrechtsysteem. Afwijkend gedrag wordt daarmee niet "ouderwets" bestraft, maar voor een deel zeggen we eigenlijk tegen overtreders en zwaardere criminelen dat het niet helemaal aan hen ligt en dat ze nog te redden zijn voor de maatschappij; na een succesvolle behandeling kunnen ze vervolgens weer reïntegreren.
Deze eerste lijn van reageren wordt vaak gezien als links, soft en socialistisch.

Een tweede lijn wordt vaak gezien als rechts, hard en conservatief. Dan wordt de deviantie, de afwijking, niet gepikt. Er moet gestraft worden, zo zwaar mogelijk. Veelplegers moeten worden uitgezet. Strafmaten verhoogd. Rugzakjes afgepakt. Budgetten verlaagd, vooral voor "linkse hobbies". Discipline terug op school. Niet de ouders of de leerlingen, maar de schoolbesturen weer aan de macht. Zware criminelen zowiezo nooit meer vrijlaten.

De eerste lijn zien we vooral opkomen in de jaren '70 en tot op dit moment is deze stroming nog steeds aanwezig in politiek en maatschappij. De overheid echter - gesteund door een inmiddels grotere aanhang voor  de hardere, conservatieve aanpak - zit inmiddels op de tweede lijn, welke in Nederland meer gemeengoed is geworden met de intrede van de zogenaamde "populistische" partijen of bewegingen (Fortuyn, Wilders). Vaak gedreven vanuit een economische en financiële noodzaak tot bezuinigen wordt het gehele "linkse opvangstelsel" afgebroken, ook omdat niet als in de jaren '80 een verdere privatisering van overheidstaken geld in het laatje kan brengen.

En zo jojo-en we inmiddels op en neer, met alle gevolgen van dien en veel onzekerheid over hoe nu verder. En ik zie - vanwege de verdergaande polarisatie tussen links en rechts - ook niet 1-2-3 een Hegeliaanse synthese ontstaan. Het ontbreekt dus daadwerkelijk aan een visie voor de toekomst. Dat was al sinds 2002 bij de kabinetten Balkenende duidelijk, maar de eerste daadkracht van het eerste kabinet Rutte doet niet vermoeden dat daar in de nabije toekomst verandering in komt.

Ach, misschien wordt het toch tijd eens een toekomstverkenning, strategisch onderzoek en een bijpassende visie te ontwikkelen, al was het dan maar op persoonlijke titel. Iedereen moet immers vanuit zijn eigen kunde en vaardigheden bijdragen aan het welzijn van ons allen, nietwaar!? Of is dit laatste nu juist al de visie waarnaar we eigenlijk op zoek zijn?

Hier de bijpassende nieuwsberichten:
veelplegers uitzetten
passend onderwijs

En ook de vraag die de Jeopardy-computer niet kan beantwoorden.
Zijn de volgende afwijkende situaties erg of niet? Zeg het maar: omarmen of zwaar bestraffen?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten