Lege dozen

"Wat moet dat nu weer voor een blog worden? Waar gaat hij het nu weer over hebben? Over lege dozen? Wat verstaat hij daar nu weer onder? O, natuurlijk: die domme blondjes van programma's als oh oh cherso, oh oh Europa of Dames in de dop. Of juist over verhuisdozen die binnenkort weer nodig zijn? Of nee, natuurlijk gaat het over pakketbezorgers. Nee, het zal vast wel weer een verhaal zijn over politiek, formatiebesprekingen, ambtenaren en dergelijke meer..."

Om aan alle speculaties een einde te maken: het gaat natuurlijk om alle genoemde zaken.

Domme blondjes op tv zijn voor sommige kijkers erg aantrekkelijk. Voor mij geldt het tegenovergestelde. Ik erger me dood aan de oppervlakkige opmerkingen waar de "dame" in kwestie zeker een fractie van een seconde over heeft "nagedacht". "Nou, uuhh, ik, uuuuh, fin dat zij, die troela met dur fancy woorden, dat zij gewoon totaal, maar dan ook van hier tot gunder, en da's een best end verderop, zo'n beetje tussen ... ...". Ik ben op zo'n moment net als de "dame" in kwestie afgehaakt en zap maar door. Lege dozen: echt niks voor mij.

"Wilt u hier even tekenen alstublieft?", vraagt de pakketbezorger gejaagd, terwijl hij een doos aan mij overhandigd. Ik teken voor ontvangst en neem het pakketje van hem aan. Het is erg licht en ik schud even. Er is geen geluid en geen beweging. Ik open het ter plekke en zie, samen met de pakketbezorger, dat er niks in het pakketje zit. Aan de hand van de gegevens van de geadresseerde kan ik niet opmaken wat er dan wel in het pakketje had moeten zitten. Ik heb ook niks besteld en verwacht dus ook niks. De bezorger haalt zijn schouders op onder de constatering dat hij zich aan alle procedureregels heeft gehouden en dat wat hem betreft de bestelling op tijd is geleverd. Hij heeft wat dat betreft gelijk: er is niks aan te merken op het proces of de procedure, wel op de inhoud: gebakken lucht en geldverspilling. Nee, ik hou niet van lege dozen.

Minister Opstelten heeft een naar trekje ontwikkeld. Vast en zeker gestimuleerd door zijn spindokters moet de man telkens als ie op tv komt de woorden "je blijft met je poten van onze mensen af!" gebruiken. In het begin klonk dit nog zeer daadkrachtig, enigszins afzwakkend rond verkiezingstijd. Maar de zoveelste herhaling van de woorden verder komt het belachelijk over. Als een holle frase, betekenisloos. Ik kan het niet helpen om Opstelten minder respectvol op een lijn te stellen met de hiervoor genoemde blondjes. Een beetje dom, niet inhoudelijk. Nogmaals: ik hou niet van lege dozen.

De ambtenaar die bij Heerhugowaard bezig is enkele zaken voor mij te regelen begint eindelijk in de afgelopen weken te focussen op de inhoud van mijn zaak. Ineens moeten allerlei gegevens tevoorschijn komen. Gegevens die hij deels al had (maar inmiddels natuurlijk al weer achterhaald en verouderd zijn) en andere gegevens die hij niet eerder nodig leek te hebben terwijl ze juist raken aan de kern van de zaak. Procedureel en procesmatig heeft ie echter geen fout begaan, iets waarop hij zeker weten intern wordt afgerekend. Inhoudelijk heb ik echter tot nu toe niks gehad aan het contact en de vraag is of het nog wel gaat komen. Bureaucratie: vaak een zegening, soms een vloek. Vooral als de inhoud wordt vergeten zie ik op zoek naar de (nood)uitgang te vaak het kastje en de muur. Te vaak iemand voor me die zich opnieuw moet inlezen, telkens weer de processtappen doorlopend en zich voor de echte antwoorden - zelfs over de te volgen procedure - moet wenden tot collegae. Laat het nogmaals duidelijk zijn: ik hou niet van lege dozen.

Over iets ander nu. De kabinetsformatie. Fijn achter gesloten deuren. Heerlijk transparant nu de koningin niet meer aan zet is. Veel vragen van journalisten worden routinematig beantwoord door te wijzen naar een goed lopend proces. Of een procedureel nog niet aan zet zijnde partij zus of probleem zo. De weinige inhoud die wel naar buiten komt is of al reeds eerder bekend of totaal niet tijdens de onderhandelingen op tafel gelegd. Ik ben er niet gerust op dat er nu wel een inhoudelijke visie komt en er duidelijke keuzen worden gemaakt. Liever niet, maar als dan toch dan liever een sigaar uit eigen doos met een duidelijk toekomstbeeld dan een vaak stinkende lege doos. In die zin ben ik nog steeds niet over de onwelriekende geur heen van de dozen van de afgelopen jaren.

Zowel in Frankrijk als in Nederland zie ik met zorgen hoe het onderwijsveld steeds minder lijkt te presteren. In eerdere blogs maak ik al melding van het feit dat onderwijskrachten zich steeds meer met opvoeding en administratie bezig houden en ouders steeds meer de lesstof met kinderen door moeten nemen. De wereld op zijn kop. Wat mij betreft graag weer terug naar kerntaken op school. Dat we de onderwijskrachten dan wel weer opnieuw de inhoud van de diverse vakken moeten leren is evident. En anders het onderwijssysteem zodanig hervormen dat klassikaal onderwijs niet langer nodig is: bijv. door stimulering van de diverse online projecten op dit gebied. Alleen dan kunnen nieuwe gevallen van "oh oh ..." worden voorkomen. Had ik al gezegd dat ik niet zo goed bestand ben tegen lege dozen?

Vele managementadviseurs, juristen, ict-ers, accountants en boekhouders focussen op procedures en processen. Da's niet zo gek: daarvoor zijn ze opgeleid, het is wat ze doen. Het ergerlijke is echter dat managers hun oren vaak laten hangen naar deze adviseurs en niet naar geluiden uit de steeds kleiner wordende groep van medewerkers die het bedrijf of de overheidsinstelling vorm en inhoud geeft. Het gevolg is een afrekencultuur op processen en procedures. Klantvriendelijkheid en budgetbewaking worden belangrijker geacht dan het oplossen van problemen voor de burger of het maken van het juiste product voor de klant. Het laat zich raden waartoe dit leidt. Inderdaad: langere procedures bij de overheid, grotere maatschappelijke problemen. En ook twee lege dozen aan de deur. "Willu hierroo ffuh tèhkene as-te-bliefff...".